7
Ziekte of een beperking kun je moeilijk negeren, maar je kunt wel kijken hoe je de draad van het leven
zo goed mogelijk vasthoudt. Als je zelf regie hebt, leuke dingen blijft doen en het gevoel hebt dat je
leven zinvol is, kun je ondanks ziekte een heel prettig leven leiden. Arts-onderzoeker Machteld Huber
ontwikkelde het begrip ‘Positieve Gezondheid’.
Gezondheid is meer
dan niet ziek zijn
Machteld Huber zet Positieve Gezondheid op de kaart
Machteld Huber werkte als huisarts
toen ze zelf ernstig ziek werd. ‘Ik kwam
erachter dat er als je ziek bent veel
meer meespeelt dan wat ik tijdens mijn
studie had geleerd.’ Hoe je je voelt,
hangt helemaal niet per se samen met
je ziekte. ‘Ik wilde via onderzoek aantonen
wat er allemaal meespeelt.’ Uiteindelijk
kwam Huber tot een breed
gezondheidsbegrip: Positieve Gezondheid.
Gezondheid wordt hierin niet
meer gezien als de af- of aanwezigheid van ziekte, maar als het
vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale
uitdagingen om te gaan en zoveel mogelijk eigen regie te voeren
op je leven.
Spinnenweb Positieve Gezondheid kun je zien als een spinnenweb
met zes dimensies, zegt Huber. Naast lichaamsfuncties gaat
gezondheid ook over zingeving, de kwaliteit van leven, meedoen,
mentaal welbevinden en het dagelijks functioneren. Al
deze dimensies samen zorgen ervoor hoe iemand zich voelt en
zijn of haar gezondheid ervaart.
‘Veel klachten die mensen hebben als ze bij een huisarts komen,
zijn niet per se medisch van aard. Een goed gesprek over wat
iemand bezighoudt, waar iemand moeite
mee heeft, wat iemand mist, kan heel verhelderend
zijn’, zegt Huber. Neem bijvoorbeeld
iemand die een partner heeft met
dementie. Deze vrouw komt bij de huisarts
omdat ze flinke slaapproblemen heeft en
zich oververmoeid voelt. Ze is bang dat er
iets lichamelijks aan de hand is. Na een uitgebreid
gesprek met de huisarts blijkt dat
zij vooral behoefte heeft aan een moment
voor zichzelf, om even uit de thuissituatie te
zijn. In overleg met de arts gaat ze naar een wandelclub voor
ouderen als haar man naar de dagopvang is. Nu voelt ze zich een
stuk beter, ze beweegt meer en kan met haar mede-wandelaars
een praatje maken.
Tijd voor leuke dingen Positieve Gezondheid krijgt veel aandacht
in Nederland. Ook Pantein probeert gezondheid veel breder
te benaderen en kijkt verder dan ziekte of herstel. Zo zijn de
diensten van Pantein Extra er onder meer op gericht om ervoor
te zorgen dat iemand meer tijd overhoudt voor andere dingen.
En er zijn diensten die het makkelijker maken om leuke dingen
samen met anderen te doen, zoals een concert bezoeken of een
dagje uit.
Positieve gezondheid in de buurt In de Noordelijke Maasvallei is het begrip Positieve Gezondheid al snel omarmd. Het was
de eerste regio in Nederland waar een paar huisartsen meer tijd namen voor het gesprek met hun patiënten. Ook in welzijnsprojecten
komt Positieve Gezondheid vaker terug. Zo zijn er bijvoorbeeld gespreksgroepen voor ouderen, waar mensen hun
problemen met elkaar delen, of zijn er wandelclubs om in beweging te blijven en ondertussen gezellig te kletsen. Inmiddels zijn
ook andere regio’s aangehaakt, waaronder Oss en Uden. Zo draagt de gemeente Uden bij aan projecten gericht op gezond
eten en bewegen.